Moja kochana staruszka jadąca na rowerze prosto z pogrzebu mieszkańca swojej wsi. Zawroty głowy, mroczki przed oczami, pot. To mogło skończyć się różnie. Skończyło się pomyślnie. Nasuwa się pytanie... dlaczego? Może to zmęczenie, może stres, spadek ciśnienia. A może...
Jeśli masz babcię, dziadka, matkę, ojca lub sam jesteś w wieku 50+, powinieneś czytać dalej. Pewnie słyszeliście kiedyś o odwodnieniu. O piciu 2 litrów wody dziennie. O pragnieniu.
SKĄD BIERZE SIĘ PRAGNIENIE?
Za regulację tej potrzeby odpowiada ośrodek pragnienia znajdujący się w podwzgórzu. Zostaje pobudzony, gdy wzrośnie osmolarność płynów ustrojowych, co może nastąpić np. przy biegunce.
DLACZEGO BABCIA PIJE ZA MAŁO?
Wraz z wiekiem wzrastającym powyżej 50 lat, dochodzi do upośledzenia fizjologicznego ośrodka pragnienia. Badania przeprowadzone przez Farella i wsp. wykazały, że u osób starszych dochodzi do zmniejszenia aktywności przedniej kory środkowego zakrętu obręczy (obszar mózgu odpowiedzialny za zaspokojenie pragnienia). Ponadto zaobserwowano, że u osób w podeszłym wieku spada wrażliwość nerwów obwodowych w jamie ustnej, gardle, przełyku i żołądku. Prowadzi do to tego, że nie zostaje przekazana do mózgu informacja o objętości przyjętych płynów.
JAKIE MOGĄ BYĆ SKUTKI?
To chyba jeden z ważniejszych punktów tych rozmyślań. Objawów odwodnienia może być mnóstwo, a ich nasilenie jest często uzależnione od stopnia deficytu wody w organizmie. Najważniejsze ze skutków to: ból i zawroty głowy, zaburzenia świadomości, zaburzenia widzenia, tachykardia, uczucie osłabienia, utrata elastyczności skóry i zapadnięte oczy, zaparcia, skłonność do upadków. Poza tym odwodnienie sprzyja rozwojowi m.in. powikłań zakrzepowo-zatorowych oraz chorób infekcyjnych i niejednokrotnie kończy się zgonem.
Oczywiście odwodnienie może mieć też inne podłoże, ale dziś chciałam skupić się szczególnie na zaburzeniu funcjonowania ośrodka pragnienia.
JAK UNIKNĄĆ ODWODNIENIA?
Wydaje się to banalne- pić wodę. Tylko, że w przypadku osób starszych ta sprawa jest nieco utrudniona. Osoba, która nie odczuwa uczucia pragnienia, po prostu zapomina o tym, że wypadałoby wypić kilka szklanek wody. Zazwyczaj kończy się na dwóch herbatach dziennie.
Co zrobić w takiej sytuacji? Najlepiej byłoby, gdyby babcia (uparłam się na tę babcię, ale to może być także inna osoba powyżej 50 roku życia) widziała na własne oczy wodę, którą ma wypić w różnych miejscach, w których przebywa. Szklanka z wodą powinna stać obok łóżka, by zacząć nią dzień. Nie powinno jej zabraknąć obok telewizora, w kuchni, na stoliku. Może być zamknięta w butelce lub zostać od razu nalana do szklanki. To co ważne to także woda w podróży. Na spacer do sklepu, na rower, czy przejażdżkę nowym autem zięcia- babcia powinna zabrać wodę. W przeciwnym razie, babcia po prostu nie wpadnie na to, żeby się napić. Bo po co? Skoro pić wcale jej się nie chce.
Na co czekasz? Dzwoń do babci/mamy/cioci lub dziadka/taty/wujka i sprzedaj im ten patent. Albo sam/a zapewnij, by woda, którą powinni wypijać w ciągu dnia, była zawsze w pobliżu.
Źródła, z których korzystałam:
1) Jadwiga Jośko-Ochojska, Leszek Spandel, Ryszard Brus, Odwodnienie osób w podeszłym wieku jako problem zdrowia publicznego, Hygeia Public Health 2014, 49(4): 712-717
2) Jarosz M, Rychlik E. Składniki mineralne, witaminy, woda – przyczyny niedoboru u osób w wieku podeszłym. Żyw Człow Metab 2005, 32: 348-357.
Czytaj dalej »
Jeśli masz babcię, dziadka, matkę, ojca lub sam jesteś w wieku 50+, powinieneś czytać dalej. Pewnie słyszeliście kiedyś o odwodnieniu. O piciu 2 litrów wody dziennie. O pragnieniu.
SKĄD BIERZE SIĘ PRAGNIENIE?
Za regulację tej potrzeby odpowiada ośrodek pragnienia znajdujący się w podwzgórzu. Zostaje pobudzony, gdy wzrośnie osmolarność płynów ustrojowych, co może nastąpić np. przy biegunce.
DLACZEGO BABCIA PIJE ZA MAŁO?
Wraz z wiekiem wzrastającym powyżej 50 lat, dochodzi do upośledzenia fizjologicznego ośrodka pragnienia. Badania przeprowadzone przez Farella i wsp. wykazały, że u osób starszych dochodzi do zmniejszenia aktywności przedniej kory środkowego zakrętu obręczy (obszar mózgu odpowiedzialny za zaspokojenie pragnienia). Ponadto zaobserwowano, że u osób w podeszłym wieku spada wrażliwość nerwów obwodowych w jamie ustnej, gardle, przełyku i żołądku. Prowadzi do to tego, że nie zostaje przekazana do mózgu informacja o objętości przyjętych płynów.
JAKIE MOGĄ BYĆ SKUTKI?
To chyba jeden z ważniejszych punktów tych rozmyślań. Objawów odwodnienia może być mnóstwo, a ich nasilenie jest często uzależnione od stopnia deficytu wody w organizmie. Najważniejsze ze skutków to: ból i zawroty głowy, zaburzenia świadomości, zaburzenia widzenia, tachykardia, uczucie osłabienia, utrata elastyczności skóry i zapadnięte oczy, zaparcia, skłonność do upadków. Poza tym odwodnienie sprzyja rozwojowi m.in. powikłań zakrzepowo-zatorowych oraz chorób infekcyjnych i niejednokrotnie kończy się zgonem.
Oczywiście odwodnienie może mieć też inne podłoże, ale dziś chciałam skupić się szczególnie na zaburzeniu funcjonowania ośrodka pragnienia.
JAK UNIKNĄĆ ODWODNIENIA?
Wydaje się to banalne- pić wodę. Tylko, że w przypadku osób starszych ta sprawa jest nieco utrudniona. Osoba, która nie odczuwa uczucia pragnienia, po prostu zapomina o tym, że wypadałoby wypić kilka szklanek wody. Zazwyczaj kończy się na dwóch herbatach dziennie.
Co zrobić w takiej sytuacji? Najlepiej byłoby, gdyby babcia (uparłam się na tę babcię, ale to może być także inna osoba powyżej 50 roku życia) widziała na własne oczy wodę, którą ma wypić w różnych miejscach, w których przebywa. Szklanka z wodą powinna stać obok łóżka, by zacząć nią dzień. Nie powinno jej zabraknąć obok telewizora, w kuchni, na stoliku. Może być zamknięta w butelce lub zostać od razu nalana do szklanki. To co ważne to także woda w podróży. Na spacer do sklepu, na rower, czy przejażdżkę nowym autem zięcia- babcia powinna zabrać wodę. W przeciwnym razie, babcia po prostu nie wpadnie na to, żeby się napić. Bo po co? Skoro pić wcale jej się nie chce.
Na co czekasz? Dzwoń do babci/mamy/cioci lub dziadka/taty/wujka i sprzedaj im ten patent. Albo sam/a zapewnij, by woda, którą powinni wypijać w ciągu dnia, była zawsze w pobliżu.
Źródła, z których korzystałam:
1) Jadwiga Jośko-Ochojska, Leszek Spandel, Ryszard Brus, Odwodnienie osób w podeszłym wieku jako problem zdrowia publicznego, Hygeia Public Health 2014, 49(4): 712-717
2) Jarosz M, Rychlik E. Składniki mineralne, witaminy, woda – przyczyny niedoboru u osób w wieku podeszłym. Żyw Człow Metab 2005, 32: 348-357.
